Home | Begroting 2019

Doelenboomniveau	Verantwoording	Kenmerken
Maatschappelijke ambitie	Kengetallen	- externe omstandigheden - niet of nauwelijks beïnvloedbaar door de provincie - geen streefwaarden
Beleidsdoelen	Indicatoren	- aannemelijk verband tussen onze inspanning en de ontwikkeling van de indicator - streefwaarden

Doelenboomniveau

Verantwoording

Kenmerken

Maatschappelijke ambitie

Kengetallen

- externe omstandigheden
- niet of nauwelijks beïnvloedbaar door de provincie
- geen streefwaarden

Beleidsdoelen

Indicatoren

- aannemelijk verband tussen onze inspanning en de ontwikkeling van de indicator
- streefwaarden

Samenvatting

Inleidende samenvatting
Op 20 maart 2019 zijn er Provinciale Statenverkiezingen. 2019 is daarmee het laatste begrotingsjaar van dit provinciebestuur. De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt aan een krachtige economie, een aantrekkelijke leefomgeving en goed bestuur in onze provincie. Daar bouwen we in 2019 op voort met onze partners, onder meer binnen het Interbestuurlijk Programma en in de vorm van regiodeals.
Kansen voor Overijssel: Interbestuurlijk Programma
We spreken in breed perspectief met het Rijk over kansen voor Overijssel. Bijvoorbeeld in het kader van het interbestuurlijk programma en de Regiodeals. In het Interbestuurlijk Programma hebben het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen afgesproken om samen een aantal grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. Regionale agenda’s zijn opgesteld met de opgaven die in de regio centraal staan. Om onze ambities te realiseren om provinciale opgaven te verbinden aan nationale en regionale opgaven, investeren we de komende jaren € 210 miljoen extra.
Ook regionale partners (privaat en publiek) dragen bij aan deze projecten. Met elkaar nodigen we het kabinet uit met gelijkwaardige cofinanciering te participeren en samen te investeren in Kansen voor Overijssel en de Kracht van Oost-Nederland. We zien een vijftal investeringslijnen: Regionale Economie, Vitaal Platteland, Klimaat en energie, Bereikbaarheid en Grensoverschrijdende samenwerking. Lees hier alles over in het kansendossier.
Op 8 juni heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een brief verzonden over de aanpak van de regiodeals en is bekend geworden dat er een eerste tranche komt van € 200 miljoen.
Eind augustus zijn door ons en onze partners vijf aanvragen voor een Regiodeal ingediend. Wij hebben zelf een aanvraag ingediend voor het project Toekomstgerichte erven. De regio Zwolle diende een aanvraag in voor de regionale Human Capital Agenda en voor het toerisme in en rond Giethoorn. De regio’s Twente en Cleantech dienden ieder een aanvraag in op basis van hun regionale agenda’s. Wij ondersteunen al deze aanvragen. Het kabinet neemt aanstaande november een besluit over de regio’s met wie daadwerkelijk een Regiodeal wordt gesloten. Dan wordt ook duidelijk welke consequenties er zijn voor een provinciale bijdrage. Met de regio’s met wie geen deal wordt afgesloten, gaan we in gesprek over het alsnog in uitvoering krijgen van hun projecten.
Krachtige economie
Het gaat economisch goed. Door onze economische structuur te blijven versterken, zijn we beter bestand tegen toekomstige economische tegenslag. Toenemende digitalisering vraagt investeringen in kennis en innovatie en in een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Demografische ontwikkelingen versterken de mogelijkheden van onze vrijetijdseconomie. Investeringen in cultuur en bereikbaarheid dragen bij aan een goed vestigingsklimaat en daarmee aan een krachtige economie.
We verbinden onze ambities en investeringen aan die van het kabinet op het gebied van innovatie en arbeidsmarkt. Dit betreft investeringen in kansrijke gebieden waarin onze regio excelleert, zoals fotonica en smart industry. Daarnaast investeren we in MKB-innovatie en scholingsfondsen.
Arbeidsmarkt; human capital agenda
Op de korte termijn zien we door de hoogconjunctuur forse tekorten op de arbeidsmarkt, ook in laaggeschoolde banen. Repeterend werk wordt door nieuwe technologie geautomatiseerd. Dit maakt de onderkant van de arbeidsmarkt kwetsbaar, zeker als het economisch minder gaat. Nieuwe vaardigheden leren wordt noodzakelijk in elk beroep.
Het belang van een goede human capital-agenda blijft groot. De regio’s Zwolle en Twente hebben gevraagd regionale scholingsfondsen voor vak- en omscholing te cofinancieren, Bij voorkeur met inzet van het Rijk en passend binnen de (regionale) human capital-agenda’s.
We geven invulling aan het Overijsselse deel van het nationale Techniekpact voor het opleiden, aantrekken en behouden van technisch personeel op alle niveaus. We investeren in een aantrekkelijk vestigingsklimaat waarin wij (internationaal) talent binden en boeien.
Viering 75 jaar vrijheid
In april 2020 is het 75 jaar geleden dat Overijssel werd bevrijd door de geallieerden. Voor de viering daarvan én voor het versterken van de infrastructuur voor herdenkingstoerisme is € 1,5 miljoen gereserveerd.
Het lustrumprogramma voor de bevrijding en herdenking loopt van mei 2019 tot en met mei 2020. Met dit programma ondersteunen we activiteiten in de 25 Overijsselse gemeenten en zetten we een provinciaal programma op.
De middelen zijn ook bedoeld voor het opknappen van ons verzetsmonument in Markelo en het ondersteunen van de modernisering van het Memory Museum in Nijverdal, de uitbreiding van het Infocentrum naast de Canadese Begraafplaats op de Holterberg en het ontwikkelen van multimediale tentoonstellingen door het Historisch Centrum Overijssel (HCO) samen met de Overijsselse Historische Kringen. Ten slotte maakt een samen met het Vfonds ontwikkelde regeling het mogelijk initiatieven van Overijsselse inwoners rond het thema ’75 jaar vrijheid’ te realiseren.
Bereikbaarheid
Goede bereikbaarheid is een voorwaarde voor (economische) ontwikkeling en draagt bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat. In de Omgevingsvisie en de koersdocumenten fiets, OV, auto en goederenvervoer is de koers bepaald voor acties op het gebied van mobiliteit. Aan de hand van de Integrale Netwerkvisie Overijssel (INO) wegen we per verbinding mogelijke investeringen in weginfrastructuur, OV en/of fiets af.
Regionale bereikbaarheid over de weg willen we borgen door opwaardering en instandhouding van provinciale wegen en rijkswegen (A1, A28, N50, N35). Het eindbeeld van de N35 (2x2 rijbanen, 100 km/uur) is grotendeels gerealiseerd c.q. in voorbereiding. Dit is niet het geval voor het wegvak Wijthmen - Nijverdal, hoewel daar wel verkeersveiligheidsmaatregelen worden getroffen. Om de koers richting Rijk te bepalen is in de zomer van 2018 een quickscan uitgevoerd naar de mogelijkheden, inclusief een actuele kostenraming. Op grond daarvan bereiden we, in samenhang met de uitkomsten van de Integrale Netwerkanalyse Overijssel, een vervolgaanpak voor.
Diverse regionale spoorlijnen zijn de afgelopen jaren aangepakt. De oplevering van die projecten door ProRail vergt nog aandacht. Voor de Kamperlijn moet in samenspraak met gemeenten, ProRail, vervoerder Keolis en Rijk een keuze worden gemaakt over de bediening van station Stadshagen. Hieraan zijn complexe financiële en juridische discussies met ProRail verbonden.

Op grond van in 2018 uitgevoerde studies naar de kosten en meerwaarde van verdere opwaardering en elektrificatie van spoorlijnen bekijken we mogelijke maatregelen zoals elektrificatie van de lijn Almelo - Mariënberg.
De fiets is een belangrijk vervoermiddel in Overijssel. Met gericht fietsbeleid (als onderdeel van de totale mobiliteitsketen) zien we kansen die rol te versterken. Dit doen we met gemeenten via het programma fiets en de reguliere subsidiëring vanuit de regionale mobiliteitsaanpak. Ook het Rijk heeft hiervoor extra middelen vrijgemaakt, in het bijzonder voor fietsparkeren en regionale fietsverbindingen/fietssnelwegen.

Aantrekkelijke leefomgeving
Met inwoners en partners werken we aan een aantrekkelijke leefomgeving in onze provincie. De vier grote transities vragen om een forse inspanning.
Transities
Met het programma Nieuwe Energie Overijssel werken we met partners aan 20% duurzame energieproductie in 2023. In regionale klimaat- en energiestrategieën leggen we vast hoe we de nationale doelstellingen voor CO2-reductie halen. In samenwerking met het Rijk zetten we in op warmteprojecten en aardgasvrije wijken, op het energieneutraal maken van maatschappelijk vastgoed en op het ontwikkelen van regionale energie en klimaatstrategieën.
Met ons regionaal adaptatieplan maken we onze leefomgeving bestand tegen de gevolgen van klimaatverandering. Hiermee ligt er een goede basis voor het onderdeel klimaatadaptatie uit het Interbestuurlijk Programma. Met waterschappen en gemeenten werken we aan (pilot)projecten waarin we praktijkkennis opdoen.
Afgelopen zomer is Nederland geconfronteerd met grote droogte. Dit had consequenties voor de scheepvaart, landbouw en natuur. Dergelijke droogtes zullen vaker voorkomen, is de verwachting. Hoe spelen we hier op in? Kunnen we de natuur weerbaarder maken, de drinkwatervoorziening veiligstellen en zorgen dat de landbouw bij droogte blijft functioneren? In het najaar van 2018 evalueren we de droogtecrisis en beantwoorden we deze vragen. We zoeken binnen de reguliere begroting dekking voor de kosten van de evaluatie. Dan wordt ook duidelijk of maatregelen nodig zijn en of dit consequenties heeft voor de begroting 2019.
Een circulaire economie vraagt om een verandering van productieprocessen en consumptiepatronen. In het programma circulaire economie vertalen we met partners de landelijke transitie-agenda’s naar Overijssel. Doel is vijftig procent circulair in 2030. We leren door het uitvoeren van concrete projecten en sluiten aan bij wat er loopt.
We zetten ons in voor een vitaal en leefbaar landelijk gebied met een duurzame landbouw en een mooi landschap. In het landelijk gebied komen de geschetste transities samen. Dit vraagt om een integrale aanpak en samenwerking. We geven concreet invulling aan de verduurzaming van het landelijk gebied in onze aanpak rond het terugbrengen van broeikasgassen uit de landbouw, bodemdaling veenweidegebieden, toekomstgerichte erven en verduurzaming Agro & Food. Vanuit het perspectief van verduurzaming landelijk gebied voeren we experimenten uit voor vrijkomende agrarische bebouwing.
We werken aan wonen in een aantrekkelijke leefomgeving door een aantrekkelijke en toekomstbestendige inrichting van stad en ommeland. En door de woonopgave meer te richten op de benodigde kwaliteit en in te spelen op veranderende behoeften. We geven ruimte aan inwoners voor eigen initiatieven om de leefbaarheid te vergroten.
Programma Aanpak Stikstof (PAS)
Het PAS is een belangrijk instrument voor Overijssel om natuur te versterken en economische ontwikkelingen mogelijk te maken. Naar aanleiding van prejudiciële vragen van de Raad van State aan het Europese Hof over het PAS, heeft de advocaat-generaal recent een advies gepubliceerd. Het Europese Hof zal nu een uitspraak doen die richting geeft aan de verdere ontwikkeling van het PAS. We verwachten dat in 2019 duidelijk wordt wat dit betekent en of aanvullend stikstofbeleid nodig is. Indien ontwikkelingen consequenties hebben voor de begroting informeren we u hierover.
Goed bestuur
Het openbaar bestuur is voortdurend in ontwikkeling. Onze ambitie is om het vertrouwen van burgers in de overheid te vergroten en de kwaliteit van het openbaar bestuur continu te verbeteren.
In 2019 kiest Nederland nieuwe provincie- en waterschapsbesturen. We trekken samen op met de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen in de communicatie en opkomst bevorderende acties. We richten ons daarbij vooral op jongeren en inwoners tot 45 jaar.
In onze analyse van de gemeentelijk coalitieakkoorden valt op dat meerdere gemeenten ook met een raadsakkoord of maatschappelijk akkoord kwamen. De rol van de gemeenteraad en de betrokkenheid van de inwoner wordt steeds belangrijker.
Met een eigentijdse bestuursstijl spelen we in op de ontwikkeling van een meervoudige democratie waarin inwoners steeds vaker en op meer gebieden zelf initiatieven nemen. Het experimenteren met nieuwe manieren van samenwerking tussen overheid en samenleving wordt steeds meer praktijk, zowel binnen onze eigen organisatie als binnen de provincie.
We zetten in op de ontwikkeling en verbetering van onze wettelijke taken en instrumenten. Daarnaast versterken we onze rol bij het verbinden van partijen en het ontwikkelen en delen van kennis en informatie over openbaar bestuur.
We maken het openbaar bestuur weerbaar tegen ondermijnende criminaliteit. Zo investeren we bijvoorbeeld in de aanpak van de verloedering van vakantieparken. Voor grensoverschrijdende vraagstukken komen we vanuit Oost-Nederland tot een gezamenlijke aanpak met het Rijk. De regio-agenda’s van Cleantech, Twente en Zwolle bieden op regionaal niveau mogelijkheden om opgaven gezamenlijk aan te pakken.
Tot slot
Om de plannen voor 2019 uit te voeren stellen wij € 471 miljoen beschikbaar, verdeeld over de verschillende kerntaken. Ons budgettaire perspectief is structureel in evenwicht en biedt bovendien een solide uitgangspositie voor het volgende college.
Paragrafen
Financiën
Statenvoorstel

Doelenboom

1. Ruimtelijke ontwikkeling en waterbeheer

2. Milieu en energie

3. Vitaal platteland

4. Mobiliteit

5. Regionale economie

6. Culturele infrastructuur en monumentenzorg

7. Kwaliteit openbaar bestuur

8. Gebiedsontwikkelingen

9. Sociale kwaliteit

10. Bedrijfsvoering

Leeswijzer

Zoeken